Vandaag doen we het eens anders. Een tijdje geleden raakte in via Linkedin in gesprek met Maartje Bertens. Ik ben altijd op zoek naar inspiratie voor mijn blogs, dus ik vroeg haar of ze nog een interessant onderwerp wist. Ze kwam met het thema ‘sociale verplichtingen’ en dat vond ik wel een hele leuke. Veel mensen die ik spreek, vinden dit een lastig onderwerp, en ikzelf ook wel eigenlijk. Dus besloot ik die uit te werken. Het resultaat kun je hieronder lezen.
Ben jij introvert en hoogbegaafd? Dan is het bezoeken van een ‘sociaal (verplicht) evenement’ waarschijnlijk niet jouw favoriete bezigheid. Jij laadt op door tijd voor jezelf te nemen, vaak doe je dat alleen. En dat staat meteen haaks op zo’n sociaal evenement, waar je per definitie dus niet alleen bent. Jouw introversie zorgt ervoor dat er binnen in jou al heel veel gebeurt, dus alles wat daar van buiten nog bij komt, is al snel overweldigend. Daarnaast is jouw hoogbegaafde zenuwstelsel extra gevoelig afgesteld, waardoor alles nog eens extra hard binnenkomt, waarbij je ook nog de neiging hebt om ALLES te verwerken.
Sociale verplichtingen zijn er in verschillende soorten en maten. Natuurlijk heb je in jouw privéleven allerlei sociale verplichtingen. Verjaardagen, feestdagen en andere festiviteiten. Doordat dit mensen zijn die dicht bij je staan, wil je ze niet graag teleurstellen, dus ga je naar al die festiviteiten toe. Ook wanneer je eigenlijk even tijd voor jezelf nodig hebt om op te laden.
Wanneer jij werkt, of dit nu in loondienst is of als zelfstandige, zijn er ook allerlei dingen die van je verwacht worden. Op het moment dat ik dit schrijf, komen de kerstdagen steeds dichterbij. Traditioneel is dat een tijd van kerstborrels, nieuwjaarsrecepties, jaarafsluitingen, jaarstarts, en meer van dat soort dingen. De rest van het jaar gaat het over teamuitjes, netwerkborrels en congressen. Bij werk-gerelateerde zaken kan dit nog meer als een verplichting voelen: je kunt het toch niet maken om niet naar de kerstborrel te gaan? Dat is slecht voor je carrière! En als je niet naar die netwerkborrel gaat, krijg je geen klanten.
Terwijl ik dit zo zit te schrijven zie ik een aantal elementen in dit thema. Prikkels, uiteraard. Zowel teveel als te weinig. Daarnaast zie ik ook behoeften die jij hebt als hoogbegaafde introvert. Ook zie ik een belangrijke rol voor aannames en verwachtingen. Laten we deze elementen eens beter bekijken, en hoe je ermee om kunt gaan bij sociale verplichtingen.
Prikkels, prikkels, prikkels
Laat ik beginnen met mijn favoriete onderwerp: prikkels. Zoals ik hierboven al schreef, is jouw hoogbegaafde introverte brein altijd bezig, en zijn er binnen in dat brein al veel prikkels. Door jouw gevoelige zenuwstelsel registreer je ook nog meer prikkels van buiten, waardoor het soms wat overweldigend kan zijn. Sociale verplichtingen hebben de neiging om hier aan bij te dragen.
Wist jij dat er vijf categorieën prikkels zijn (gebaseerd op de theorie van Dabrowski)? Je ziet ze hiernaast in het plaatje staan met een korte uitleg. Voor elke prikkelsoort heb jij een optimale hoeveelheid prikkels. Dit kan per persoon verschillen (en per dag). Sommige mensen kunnen heel veel sensorische prikkels hebben, maar niet zoveel intellectuele. Bij introverte hoogbegaafden is dit eerder andersom: die willen veel intellectuele prikkels, en niet zoveel sensorische prikkels.
Je hebt dus een bepaalde behoefte aan prikkels. Daarnaast ben je voor sommige prikkels juist gevoelig. Wanneer die behoeften en gevoeligheden in balans zijn, gaat het goed. Maar wanneer je teveel krijgt van waar je gevoelig voor bent, slaat de weegschaal door en raak je overprikkeld.
Vertalen we dit naar de sociale evenementen, dan kan het zomaar zijn dat je weegschaal doorslaat naar overprikkeling door een teveel aan sensorische input. Of op emotioneel vlak, omdat jij signalen (denk aan sfeer, of de stemming van anderen om je heen) oppikt vanuit die sociale omgeving.
We pakken de weegschaal er weer even bij. Zo’n mooie ouderwetse, waar je aan twee kanten iets kunt leggen. Aan de ene kant je gevoeligheden. Aan de andere kant jouw behoeften. Er zijn twee manieren om die weegschaal weer in balans te krijgen. Je kunt de te zware kant lichter maken, of de te lichte kant zwaarder. Dus in het geval van overprikkeling door teveel sensorische prikkels, kun je uit die omgeving gaan, je zorgt dan voor minder van die sensorische prikkels. De te lichte kan zwaarder maken doe je door behoeften te bevredigen: bijvoorbeeld even een rondje lopen (psychomotorisch).
Ok, terug naar de sociale verplichtingen. Jij merkt dat er veel om je heen gebeurd, veel geluiden, felle lampen. Op een gegeven moment is het je teveel, je bent overprikkeld geraakt. We gaan proberen de balans te herstellen. Misschien eerst heel even een rondje lopen buiten? Dan verminder je die sensorische prikkels, en kun je wat beter nadenken. Wat is de behoefte die je nu hebt? Grote kans dat jij meer diepgang wilt, intellectuele prikkels, dat zou leuk zijn (het kan ook iets anders zijn, misschien zijn het psychomotorische prikkels die je graag wilt, kom dan letterlijk in beweging). Hoe kun je dat regelen? Op verschillende manieren. Je kunt observeren hoe de mensen die er zijn zich sociaal gezien tot elkaar verhouden bijvoorbeeld. Of een diepgaand gesprek aanknopen met een van de anderen (in een eerder blog schreef ik al dat uit onderzoek blijkt dat de meeste mensen liever diepgang hebben, en een hekel hebben aan smalltalk).
Behoeften
Hierboven benoemde ik al meerdere keren dat jij als hoogbegaafde introvert een aantal unieke eigenschappen hebt. Daar horen ook andere behoeften bij. De behoefte om je terug te trekken bijvoorbeeld. Jij hebt dat gewoon nodig om even op adem te komen. Daar is echt niets mis mee! Jouw behoeften zijn net zo belangrijk als die van ieder ander, en je mag daar gewoon naar handelen.
Wat wel kan helpen, is wanneer jij open bent over jouw behoeften. Wanneer je dit uit kunt leggen, snappen anderen dit beter. Vanuit verbinding werkt dan beter dan wanneer je dwars je eigen ding gaat doen. Waar je wel rekening mee moet houden, is dat mensen moeten wennen aan de jij die je eigen behoeften ‘ineens’ belangrijk gaat vinden. Ze zullen er ‘iets’ van vinden, en misschien worden ze soms boos of zijn ze teleurgesteld. Mensen gaan over het algemeen niet zo goed op veranderingen. Hier gaat die verbinding je ook weer helpen. En wanneer je dit volhoudt zul je merken dat mensen er aan gaan wennen. Misschien breng je nog iemand op het idee om ook eens te kijken naar de eigen behoeften, hoe mooi zou dat zijn?
Om dat te kunnen doen, moet je wél weten wat je behoeften dan zijn. Veel hoogbegaafde introverten zijn eraan gewend geraakt zich altijd maar te schikken naar wat anderen willen. Dan kan heb best nog een uitdaging zijn om hiermee aan de slag te gaan. Je zou kunnen beginnen met de prikkelsoorten hierboven. Waar wil je minder van, en waarvan juist meer? In mijn programma ‘Prikkels de baas’ kan ik je helpen meer inzicht daarin te krijgen.
Verwachtingen en aannames
Vaak voelt zo’n sociaal evenement als een moetje. Het heet niet voor niets ‘sociale verplichtingen’. Maar… is dat wel echt zo? Is die ruimte er echt niet, of heb je het nooit geprobeerd? Ja, ik weet het, sociaal gezien hebben wij mensen allemaal verwachtingen van elkaar. En vaak is dat omdat we dat gewoon zo gewend zijn. Ik heb gemerkt dat wanneer je uitlegt dat jij andere behoeften hebt, dat mensen het vaak best wel begrijpen. Soms geven ze zelfs aan dat zij die behoefte aan iets anders zelf óók hebben.
Is het altijd zo zwart-wit? Ik denk van niet. Er zijn ongetwijfeld sociale evenementen die niet verplicht zijn. Waar je best verstek kunt laten gaan. Misschien kun je het op een andere manier inrichten, en dan ga je bijvoorbeeld niet naar die verjaardag op het moment dat er ook 35 anderen komen, maar op een ander, rustiger moment. Wanneer je uitlegt dat het voor jou best wel uitputtend is om op een lawaaiige plek te zijn, krijg je misschien wel begrip.
En die netwerkborrel, kun je daar niet een alternatief voor vinden? Want is het wel zo dat dát de enige manier is om je netwerk uit te breiden (spoiler: nee, er zijn veel meer manieren)? Ga eens op zoek naar een manier die bij jou past! Dan is de kans dat je goede contacten opbouwt ook meteen een stuk groter.
Conclusie
Er zijn dus een aantal knoppen waar je als het ware aan kunt draaien. Je kunt je afvragen of bepaalde sociale verplichtingen wel echt verplichtingen zijn. Dat geeft dan ruimte om te kiezen om wel of niet te gaan. Ook kun je de vorm proberen aan te passen, zodat het meer past bij jouw eigen behoeften. Je kunt een sociale verplichting interessanter maken door een prikkelende vraag te stellen aan een gesprekspartner, waarmee je meer de diepte in kunt. Of je kiest ervoor om tussendoor even wat anders te gaan doen, een rondje te lopen bijvoorbeeld.
In dit blog hoop ik je een paar interessante opties mee te geven over hoe je om kunt gaan met sociale verplichtingen. Wat ik je zou adviseren is om te gaan experimenteren. Kijk wat voor jou werkt, probeer uit en stel bij waar nodig. Jouw oplossing hoeft niet mijn oplossing te zijn, het is maatwerk. Jij staat aan het roer, en alleen jij kunt bepalen wat voor jou werkt. Oh ja, het kan enorm helpen om op te schrijven wat je bevindingen zijn!
Na inschrijving ontvang je een mail waarin je je inschrijving kunt bevestigen.
Oh ja, het kan zijn dat ik je af en toe ook andere dingen stuur, zoals: aankondiging van nieuwe HB ontmoetingswandelingen, nieuws, andere activiteiten waar je aan mee kunt doen..