Vriendschap en relaties, hoe goed ben jij daarin?
Wanneer jij je herkent in de kenmerken van hoogbegaafdheid, is er een kans dat vriendschap en andere relaties een….uitdaging kunnen zijn. Je merkt misschien dat je moeilijk aansluiting kunt vinden bij anderen. Er zijn weinig mensen waar jij voor je gevoel je ‘ei’ bij kwijt kunt. Het komt niet vaak voor dat je met iemand op jouw niveau kunt sparren over de dingen waar jij mee bezig bent.
Hoe dat komt? Laten we de statistieken er eens bijpakken. Slaan we hoogbegaafdheid even plat tot IQ score (natuurlijk is het breder dan die score, ik schreef daar al eerder over), dan ben je hoogbegaafd wanneer je een IQ van 130 of meer hebt. Dat is ongeveer 2% van de mensen. Niet heel veel, dus de kans dat je er eentje tegenkomt, is al niet zo groot. Daar komt nog bij dat die hoogbegaafden net zo divers zijn als de rest van de mensen. Dus je hebt niet automatisch een klik met iedereen in die groep. Het kan voelen als zoeken naar een speld in een hooiberg. Over hoe je dat aan kunt pakken, schreef ik al eerder een blog.
Zelf vind ik dit ook een ingewikkeld onderwerp. Lastig aansluiting vinden, en door vroeger vaak te verhuizen ook nooit echt geleerd om een vriendschap langer dan een bepaalde tijd ‘vol te houden’ helpen daar ook niet bij. Maar die behoefte aan verbinding heb ik wel heel duidelijk. De laatste jaren komen ik steeds vaker gelijkgestemden tegen waarmee ik graag contact zou willen houden. En dat vind ik dus heel lastig. Een mooie motivator om daar eens dieper in te duiken, en daar wil ik je vandaag in meenemen.
Deze keer ben ik niet de boeken ingedoken, maar koos ik een andere aanpak. Zo ging ik eerst in gesprek met collega-coach Maaike Brodie. Zij is gespecialiseerd in relaties bij hoogbegaaafden, en schrijft er op dit moment een boek over. Dat leek me een mooi startpunt.
Muurtjes
Maaike legt uit dat wij allemaal verschillende gebieden met muurtjes er omheen hebben. Elk gebied staat voor een deel van jou zelf, waarbinnen je je kwetsbaarheid kunt laten zien aan een ander. Deze gebieden spreiden zich als het ware uit. Aan de buitenste rand zijn de wat makkelijker toegankelijke gebieden, hier geef je een ander wat makkelijker toegang toe. Kom je dichter bij jezelf, dan zijn de gebieden wat minder toegankelijk. Niet iedereen mag daar ‘zomaar’ komen. Iemand toelaten zou je heel geleidelijk moeten doen. Die ander mag dan steeds een stapje dichterbij komen, een nieuw gebied betreden eigenlijk, te beginnen bij de buitenste gebieden.
In die muurtjes zitten poortjes. Het is de bedoeling dat die ander door het poortje naar een nieuw gebied gaat, maar pas op het moment dat jij dat zelf goed vind. Bijvoorbeeld wanneer die ander heeft laten zien met respect om te kunnen gaan met de toegang tot eerdere gebieden. Op die manier laat je mensen op een gezonde manier toe. Je respecteert dan jouw eigen grenzen.
Sommige mensen krijgen sneller toegang dan anderen. Wanneer jij echter iemand direct toegang geeft tot een gebied dat heel dichtbij jou is, of iemand gebieden over laten slaan, is dat een vorm van niet-zuinig zijn op jezelf. Daarnaast heb je ook mensen die de poortjes negeren, en over de muurtjes heen klimmen. Daarmee bepaalt die ander dus wanneer het tijd is voor een nieuw gebied, terwijl jij zelf de enige bent die gaat over de toegangsrechten. Niet ok! Als je goed voor jezelf zorgt, zul je daar dus consequenties aan moeten verbinden.
Daarnaast, zegt Maaike, is het bij veel hoogbegaafden zo dat ze niet meer kwetsbaar durven zijn. Omdat ze sterke gevoelens van afwijzing hebben ervaren in het verleden. Er is een muur opgetrokken (niet zoals de muurtjes op de foto, meer een kasteelmuur), om de kwetsbaarheid achter te verbergen. Voor echte verbinding is kwetsbaarheid van groot belang. Die muur voorkomt dus dat je verbinding kunt maken!
De enige manier om dit te doorbreken is beseffen dat je deze muur op hebt gebouwd om te voorkomen dat je gekwetst raakt. En dat we die eventuele kwetsing best zullen overleven. Je kunt dan heel voorzichtig steeds een beetje meer risico op kwetsing durven lopen. Besef daarbij dat het niet nemen van dat risico ervoor zorgt dat je niet vanuit je hart kunt leven. Je kunt dan nooit uit het leven halen wat erin zit, en dat is toch zonde?
Overtuigingen
Misschien herken je dit: eigenlijk, diep van binnen, heb je de hoop dat elke vriend die je maakt alles heeft wat je zoekt in een vriend. En dat het dan als een teleurstelling voelt wanneer blijkt dat er iets ontbreekt. Ik herken die in ieder geval wel. En dat is eigenlijk best wel heftig, je legt een enorme verwachting op iemand. Lastig om daar aan te voldoen. Of eigenlijk: onmogelijk. Je organiseert daarmee je eigen teleurstelling.
Een tijdje geleden luisterde ik de podcast van Coach Else Kramer: Managing the smart mind. Over vriendschappen, en hoe lastig die kunnen zijn. Else stelt dat wij allemaal overtuigingen hebben over wat vriendschap zou moeten zijn. Dingen die ‘echte’ vrienden bijvoorbeeld nooit zouden doen. Of juist wel. Maar hoeveel van die overtuigingen zijn nu echt waar? Is het bijvoorbeeld een teken van vriendschap als je vriend binnen 5 minuten reageert op jouw bericht? En is het dan dus geen vriend wanneer het niet binnen 5 minuten is? Een goede tip is om eens op te schrijven welke overtuigingen jij allemaal hebt over wat vriendschap zou moeten zijn. Hoe veel daarvan zijn er echt waar? En als je heel eerlijk bent?
In dezelfde podcastaflevering heeft Else het over de Smart Friendship Pyramid. Ik kan je aanraden om de podcast zelf ook even te luisteren, maar waar het in het kort op neerkomt is dit: wees minder veeleisend naar (potentiele) vrienden. Kijk naar de positieve kanten, wat haal je wél uit de relatie. Sommige mensen zijn heel leuk om mee te schaken, maar niet voor een diepgaand gesprek. Zoek daar dan iemand anders voor. Het kan enorm helpen om te beseffen dat ook wanneer iemand niet aan al jouw eisen voldoet, die persoon nog steeds een fijne vriend kan zijn!
Conclusie
Dit blog ging over vriendschap. Maar in de basis gaat het over elke relatie die je aan kunt gaan. Wat ik je hoop mee te geven, is een andere kijk op jouw huidige aanpak. Levert je aanpak op wat je wilt? Zo niet, dan is het misschien een goed idee om eens kritisch naar die aanpak te kijken.
Wat ik zelf uit deze verkenning haalde, is nieuwe inzichten. Zeker wat Maaike vertelde over de muurtjes vind ik heel inzichtelijk. Het verklaard voor mij ook waar het ‘mis’ ging in eerdere vriendschappen: zo enthousiast zijn over een potentiële nieuwe vriendschap dat je de muurtjes compleet vergeet, en mensen te snel dichterbij laten komen. Op het moment dat dat gebeurde had ik het eigenlijk helemaal niet zo in de gaten. Maar toch voelde het later niet helemaal lekker. Iets om rekening mee te houden dus!
De belemmerende overtuigingen over wat vriendschap zou moeten zijn uit de podcast van Else Kramer vind ik ook heel nuttig. De meeste van die overtuigingen (geldt overigens ook voor andere overtuigingen) zijn gewoon onzin. Zoals bijvoorbeeld dat een vriend alle boxen moet aanvinken. Is niet zo, daar helpt de Smart Friendship Pyramid bij!
Na inschrijving ontvang je een mail waarin je je inschrijving kunt bevestigen.
Oh ja, het kan zijn dat ik je af en toe ook andere dingen stuur, zoals: aankondiging van nieuwe HB ontmoetingswandelingen, nieuws, andere activiteiten waar je aan mee kunt doen..